Με έκπτωση έως 80% θα δοθούν ακίνητα του Δημοσίου σε καταπατητές

Σε δημόσια διαβούλευση το νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών για τα καταπατημένα ακίνητα. Ποιοι θα μπορέσουν να τα εξαγοράσουν, ποιες εξαιρέσεις προβλέπονται. Πώς καθορίζονται οι εκπτώσεις.

Τη δυνατότητα εξαγοράς από ιδιώτες πάνω από 70.000 καταπατημένων ακινήτων του Δημοσίου με εκπτώσεις έως και 80% στο τίμημα και αποπληρωμή σε 60 μηνιαίες δόσεις δίνει το νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών που αναρτήθηκε σε δημόσια διαβούλευση έως τις 2 Φεβρουαρίου.

Με τις νέες διατάξεις, τίτλους ιδιοκτησίας μπορούν να αποκτήσουν όσοι έχουν ιδιοποιηθεί ακίνητο του ελληνικού Δημοσίου για πάνω από 30 χρόνια ενώ τίθενται περιορισμοί ως προς την έκταση των κτημάτων που μπορούν εξαγορασθούν. Στόχος του υπουργείου Οικονομικών είναι να εισρεύσουν στα δημόσια ταμεία τουλάχιστον 500 εκατ. ευρώ.

Ειδικότερα με βάση το νομοσχέδιο, τα ακίνητα που μπορούν να εξαγορασθούν είναι:

1. Όσα δημόσια ακίνητα κατέχονται επί μια 30ετία χωρίς διακοπή και αποδεικνύεται η χρησικτησία. στην περίπτωση που υφίσταται κτίσμα αυτό πρέπει να είναι κατασκευασμένο μέχρι τις 31/12/1991.

2. Όσα ακίνητα κατέχονται επί μία 40ετία και ασκούνται επιχειρηματικές δραστηριότητες που σχετίζονται με τον τουρισμό, τη βιοτεχνία και τη βιομηχανία με τη χρήση κτιριακών εγκαταστάσεων και άλλων συνοδών έργων που συνδέονται λειτουργικά με αυτές. Ωστόσο, τα κτίσματα θα πρέπει να έχουν κατασκευαστεί μέχρι τις 31/12/1981.

Η ανώτατη εξαγοράσιμη έκταση για τις εντός σχεδίου περιοχές είναι ένα άρτιο οικόπεδο και για τις εκτός σχεδίου τα 10 στρέμματα που μπορούν να φθάσουν τα 20 στρέμματα όταν υπάρχουν περισσότερα του ενός δημόσια ακίνητα από τον ίδιο αιτούντα ή τα 30 στρέμματα εφόσον η έκταση καλύπτεται από κτίσματα ή από αναγκαία έργα υποδομής.

Εάν το εναπομείναν τμήμα μετά την εξαγορά του δημοσίου ακινήτου καθίσταται μη άρτιο και μη οικοδομήσιμο, η εξαγορά καθίσταται υποχρεωτική. Οι ιδιώτες μπορούν να εξαγοράσουν όμως και ακίνητα που περιλαμβάνουν (όχι παραπάνω όμως από το 20% της συνολικής επιφάνειας) εκτάσεις χαρακτηρισμένες ως δασικές ή natura, υπογράφοντας ταυτόχρονα και ρήτρα προστασίας τους. Αν επιχειρήσουν να κτίσουν ή παρέμβουν στις ευαίσθητες αυτές εκτάσεις, τότε η εξαγορά ακυρώνεται και αποβάλλονται από το ακίνητο.

Από τη δυνατότητα εξαγοράς εξαιρούνται με βάση τη ρύθμιση δάση, αρχαιολογικοί χώροι, αιγιαλοί-παραλίες ή  παρόχθιες και παραποτάμιες περιοχές που έχουν περιέλθει στην ΕΤΑΔ- Υπερταμείο. Εξαιρέσεις μπορεί να υπάρξουν και μετά από υπόδειξη φορέων υπουργείων, για λόγους εθνικής ή δημόσιας ασφάλειας κλπ. Η υπόδειξη εξαιρέσεων μπορεί να διαρκέσει έως και 6 μήνες από την έναρξη του νόμου.

Ως τίμημα εξαγοράς ορίζεται η αντικειμενική αξία του ακινήτου με προσαύξηση 25% εάν υπάρχει κτίσμα και σε περιοχές εκτός αντικειμενικού συστήματος ο υπολογισμός γίνεται βάσει συγκριτικών στοιχείων.  Αν το κτίσμα έχει ανεγερθεί από το Δημόσιο καταβάλλεται το διπλάσιο ποσό του τιμήματος.

Παρέχεται έκπτωση σε ποσοστό 1% ανά έτος κατοχής μετά την πάροδο 30 και 40 ετών με ανώτατο όριο 50%  στο ποσό του τιμήματος εξαγοράς. Για παράδειγμα ακίνητο που είναι 35 έτη σε κατοχή η μείωση επί του τιμήματος εξαγοράς θα υπολογίζεται κατά ποσοστό 1% για κάθε έτος κατοχής που υπερβαίνει την 30ετία, ήτοι η έκπτωση θα είναι 5%.

Εκπτώσεις με κοινωνικά κριτήρια

Ωστόσο, υπάρχει και μία δεύτερη κατηγορία έκπτωσης που αφορά σε κοινωνικά κριτήρια με μειωμένο τίμημα για την προστασία ευάλωτων προσώπων. Αναλόγως με την περίπτωση η έκπτωση κυμαίνεται από 15% έως 30% επί του τιμήματος εξαγοράς. Ειδικότερα:

1. Κατά 30% εάν ο αιτών είναι άτομο με αναπηρία με ποσοστό πάνω από 80% ή  φιλοξενεί πρόσωπα περισσότερο από ένα έτος και έχει ετήσιο ατομικό εισόδημα έως 40.000 ευρώ ή οικογενειακό έως 60.000 ευρώ.
2. Κατά 20%, εάν είναι άτομο με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω με ετήσιο ατομικό εισόδημα έως 18.00 ευρώ ή 24.000 ευρώ οικογενειακό εισόδημα.
3. Κατά 20% εάν είναι παλιννοστών ομογενής, ο οποίος έχει εγγραφεί στα μητρώα ή τα δημοτολόγια δήμου ή είναι μόνιμος κάτοικος παραμεθόριων περιοχών (ν. 1892/1990).
4. Κατά 20% εάν είναι πολύτεκνος με ετήσιο ατομικό εισόδημα έως 40.000 ευρώ ή 80.000 οικογενειακό.
5. Κατά (15% εάν είναι τρίτεκνος με ετήσιο ατομικό εισόδημα 25.000 ευρώ ή 40.000 οικογενειακό. Το ποσοστό αυτό εφαρμόζεται και για τις μονογονεϊκές οικογένειες.
6. Κατά 15% εάν είναι μακροχρόνια άνεργος.
7. Κατά 20% εάν είναι δικαιούχος του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος.
8. Κατά 15% εάν εντός του ακινήτου υπάρχει κτίσμα που αποτελεί την κύρια και μοναδική κατοικία για τον αιτούντα.
9. Καταβάλλεται μειωμένο τίμημα εξαγοράς που αντιστοιχεί στο 50% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου, σε περίπτωση που ο αιτών έχει αναγραφεί κύριος του δημοσίου ακινήτου στις πρώτες κτηματολογικές εγγραφές και έχει ασκηθεί αγωγή από το Δημόσιο ή δεν έχει ακόμη παρέλθει η προθεσμία για την άσκηση.

Η εξόφληση του τιμήματος μπορεί να γίνει είτε εφάπαξ με πρόσθετη έκπτωση 10% ή τμηματικά σε 60 μηνιαίες δόσεις που δεν μπορεί να είναι κατώτερες των 100 ευρώ. Σε περίπτωση εκπρόθεσμης καταβολής του ποσού της δόσης δεν εκδίδεται απόφαση εξαγοράς και η υπόθεση τίθεται στο αρχείο.

Η εξαγορά θεωρείται «δυνητική» και το Δημόσιο θα μπορεί να εγείρει ζήτημα και να την μπλοκάρει μέσω της ειδικής επιτροπής που συστήνεται.

Δεν εξαγοράζονται ακίνητα που αντίκεινται στην πολεοδομική νομοθεσία ή  αποτελούν αρχαιολογικούς χώρους, περιοχές natura, καθώς και δασικές εκτάσεις.

Η  αίτηση για την εξαγορά των ακινήτων και των συνοδευτικών δικαιολογητικών θα υποβάλλονται στην ειδική ψηφιακή πλατφόρμα (ειδικό πληροφοριακό σύστημα «Αιτήσεων Εξαγοράς Δημοσίων Ακινήτων»). Με την υποβολή της αίτησης εξαγοράς, καταβάλλεται παράβολο 300 ευρώ το οποίο συμψηφίζεται με το τίμημα εξαγοράς.